Retina-Vitreous
2007 , Vol 15 , Num 3
Menopoz ve Hormon Replasman Tedavisine Bağlı Orbital Hemodinamik Değişikliklerin Renkli Doppler Ultrasonografi ile İncelenmesi
1Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 1. Göz Kliniği, Ankara, Uzm. Dr.2Sağlık Bakanlığı Niğde Devlet Hastanesi, Niğde, Uzm. Dr.
3Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Radyoloji Kliniği, Ankara, Uzm. Dr.
4Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 1. Göz Kliniği Şefi, Ankara, Uzm. Dr. Amaç: Menopoz ve hormon replasman tedavisinin (HRT) oküler kan akımına etkisinin incelenmesi.
Gereç ve Yöntem: Herhangi bir sistemik ve göz hastalığı öyküsü olmayan ve HRT almayan 31 postmenopozal kadın (50.6±6.1 yaş), HRT alan 40 postmenopozal kadın (56.6±7.5 yaş) ve kontrol grubu olarak menopoz öyküsü olmayan 18 genç kadının (32.2±10.4 yaş) oftalmik (OA) ve santral retina (SRA) arterlerine ait sistolik tepe (STH) ve diastol sonu (DSH) akım hızları ve damar dirençleri (RI) renkli Doppler ultrasonografi (RDU) ile incelendi. HRT almayan postmenopozal kadınlardan 25’inde, HRT başlandıktan altı ay sonra RDU incelemesi tekrarlandı.
Bulgular: HRT almayan grubun yaş menopoz süresi ortalamaları HRT alan gruba göre anlamlı olarak daha küçük idi (sırasıyla, p=0.005 ve p=0.047). HRT almayan ve alan postmenopozal kadınlarda SRA STH (her iki grup için p<0.001) ve DSH (sırasıyla, p=0.015 ve p=0.002) değerleri kontrol grubuna göre daha yüksek bulundu. SRA RI değeri HRT almayan kadınlarda kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksekti (p=0.005). HRT almayan 25 kadının, HRT başlatıldıktan altı ay sonra tekrarlanan ölçümlerinde SRA DSH (p=0.019) değerinde tedavi öncesine göre anlamlı artış, RI (p=0.010) değerinde ise anlamlı düşüş saptandı. İkinci muayenede; her iki menopoz grubunun SRA STH (sırasıyla p<0.001 ve p=0.001) ve DSH (sırasıyla p<0.001 ve p=0.008) değerleri kontrol grubuna göre daha yüksek olmakla birlikte, RI yönünden gruplar arasında fark yoktu. Hormonal statüden bağımsız olarak, yaş ile SRA STH, DSH ve RI değerleri arasında pozitif ilişki saptandı (sırasıyla, p=0.018, r=0.309; p=0.047, r=0.262 ve p=0.045, r=0.265).
Sonuç: SRA akım parametrelerinde yaşa bağlı olarak gelişen değişiklikler menopoz nedeniyle daha belirgin hale gelmektedir. HRT, SRA distalinde, olası vazodilatatör etkisiyle, damar direncinin düşmesini sağlayarak, bu damarın akım parametrelerinde yaşlılığa bağlı olarak gelişen ve menopoz nedeniyle belirginleşen değişikliklerin önlenmesinde yarar sağlayabilir. Bu etkinin sürekli olmayıp, yaş ve menopoz süresinin artması ile azalması nedeniyle, HRT yaş ve/ veya menopoza bağlı olumsuz hemodinamik değişiklikleri geciktirici bir tedavi olarak değerlendirilmelidir. Keywords : Hormon replasman tedavisi, menopoz, oküler kan akımı, renkli doppler ultraonografi